Brandwonden: eerste tot derdegraads herkennen en behandelen

Een heet kopje thee over je schoot, de kraan iets te warm opendraaien, of je hand per ongeluk tegen een gloeiendhete ovenplaat stoten. Deze kleine ongelukjes kunnen veranderen in een pijnlijk kwaaltje, namelijk een brandwond. Een brandwond kan tot vervelende en ernstige gevolgen leiden, daarom is het van belang de wond direct en goed te behandelen. Maar hoe? In dit artikel lees je meer over de verschillende brandwond graden, hoe je de brandwonden herkent en hoe je ze behandelt.

Het is nuttig om te weten wat een brandwond is. Een brandwond is een beschadiging van de huid. Deze beschadiging van de huid kan gedeeltelijk zijn (alleen de opperhuid), maar ook volledig (tot aan de lederhuid). Een brandwond wordt veroorzaakt door de inwerking van warmte, vlammen, elektriciteit of chemische stoffen op de huid. Ook kan een brandwond ontstaan door een berenklauw plant, wat een berenklauw brandwond wordt genoemd. Wanneer warmte, vlammen, elektriciteit of chemische stoffen op de huid terecht komen, kan dit de huid beschadigen. Brandwonden kunnen ontstaan door kleine ongelukken, zoals je vinger branden aan een hete waterkoker. Maar ze ontstaan ook bij heftige ongelukken, zoals een grote brand.

 

Het belang van onze huid

De huid is het grootste orgaan van je lichaam en heeft verschillende beschermende functies. Het regelt je lichaamstemperatuur, maar ook het vochtgehalte in je lichaam. Verder helpt de huid als bescherming tegen diverse infecties. Het is dus een ontzettend belangrijk orgaan. Daarom moeten we onze huid goed beschermen en verzorgen, zodat deze ons ook goed kan blijven beschermen.

 

Opperhuid en lederhuid

De huid bestaat uit twee lagen: de opperhuid en de lederhuid. Wanneer de huid beschadigt, ontstaat er een (brand)wond die effect heeft op een of beide huidlagen. Over het algemeen is je lichaam goed in het herstellen van de opperhuid. De lederhuid is helaas een ander verhaal. Wanneer de lederhuid beschadigt, komt deze niet meer terug.

 

Brandwond graden

Er zijn drie verschillende graden brandwonden: eerstegraads, tweedegraads en derdegraads. Hieronder vertellen we je meer over deze verschillende gradaties brandwonden en hoe je ze behandelt.

Wat is een eerstegraads brandwond precies? Een eerstegraads brandwond is de lichtste vorm van een brandwond die je kunt krijgen. Deze brandwonden hebben alleen een invloed op de opperhuid. Een eerstegraads verbanding kun je vergelijken met een ontstekingsreactie. Een verbrand gezicht is een voorbeeld van een eerstegraads brandwond. Een eerstegraads brandwond in het gezicht kan ontstaan door te lang onbeschermd in de zon zitten. Smeer je huid daarom goed in, voordat je de zon in gaat.

De kenmerken van een eerstegraads brandwond zijn:

• De verbrande huid is rood of roze gekleurd
• De huid kan gezwollen zijn
• De huid voelt prikkelend of pijnlijk aan
• De verbrande huid is droog
• De huid heeft geen blaren

Wat te doen bij eerstegraads brandwonden? Voor de behandeling van een eerstegraads brandwond hoef je niet zoveel stappen te ondernemen. Om een eerstegraads brandwond te verzorgen, moet je de brandwond koelen zo’n 15 minuten koelen onder stromend koud water. Door deze koeling verlicht je de pijn van de brandwond en stop je een verdere verbranding van de huid. Dep de brandwond na het koelen voorzichtig droog. Daarna kun je het wondje bedekken met een pleister, zodat er geen vuil opkomt. Heb je langdurig last van de wond? Dan adviseren wij je om langs te gaan bij een huisarts of specialist.

Bij tweedegraads brandwonden zijn de opperhuid en een deel van de lederhuid aangetast. Er bestaan twee verschillende soorten tweedegraads brandwonden: een oppervlakkige en een diepe. De kenmerken van een tweedegraads brandwond zijn afhankelijk van het soort wond.

Kenmerken oppervlakkige tweedegraads brandwond:

• Glanzend roze of rode huid
• Opperhuid is beschadigd tot in de lederhuid
• De wond is nat
• Er zitten blaren op de huid
• Erg pijnlijk
• De wond voelt soepel

Kenmerken diepe tweedegraads brandwond:

• De lederhuid is erger aangetast dan bij een oppervlakkige tweedegraads brandwond
• De huid heeft een rode of witte kleur
• De wond is nat
• Erg pijnlijk
• De wond voelt soepel

Hoe behandel je een tweedegraads brandwond? De manier waarop je een tweedegraads brandwond kunt behandelen is afhankelijk van de plek en grootte van de wond. Ligt de brandwond-blaar open? Of wil je de tweedehands brandwond verzorgen? Raadpleeg dan altijd een huisarts of een medisch specialist.

Dus, wat te doen bij een tweedegraads brandwond? Kort samengevat, behandel de wond nooit zelf en vraag altijd om hulp aan een huisarts of specialist.

De opperhuid en lederhuid zijn beide volledig beschadigd bij derdegraads brandwonden. De beschadiging gaat tot in het onderhuidse vetweefsel. Verder kan een derdegraads verbranding onderliggende botten, spieren en pezen beschadigen. De brandwond ziet er wit, beige, donkerbruin of zelfs zwart uit. Doordat de zenuwuiteinden vernietigd zijn, voel je meestal geen pijn. Wel zit er soms een tweedegraads brandwond om de derdegraads brandwond heen die wel pijnlijk aanvoelt.

Kenmerken van een derdegraads brandwond zijn als volgt:

• De wond is wit, beige, donkerbruin tot zwart
• De opperhuid en lederhuid zijn beide volledig beschadigd
• De wond voelt droog en leerachtig
• Je voelt nauwelijks pijn
• De wond is stug

Wat te doen bij een derdegraads brandwond? De behandeling van een derdegraads brandwond moet altijd door een arts of specialist gedaan worden. Het behandelen en verzorgen van een derdegraads brandwond wordt in een ziekenhuis of brandwondencentrum verricht. De genezing is een erg lang proces. Wanneer de brandwonden groot zijn, is een chirurgische operatie nodig om dode huidresten te verwijderen en te vervangen met een huidtransplantatie. Derdegraads brandwonden laten flinke littekens achter door de bindweefselvorming die ontstaat.

Meer weten over de bescherming van brandwonden? Lees dan ons artikel over de verdere verzorging van brandwonden.